Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Struktura genetyczna populacji roślin lasów łęgowych w górskich zlewniach

2019/35/B/NZ8/01901

Nazwa programu: OPUS 18
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki (NCN)
Kierownik projektu: dr Remigiusz Pielech
Kwota (dla UJ w przypadku partnerstwa): 1 269 096 zł
Czas trwania: 2020-2024

Opis: Niniejszy projekt ma na celu zbadanie związków między cechami fizycznymi zlewni i sieci rzecznej a różnorodnością genetyczną i strukturą populacji roślin w lasach łęgowych (zadanie 1) oraz poszerzenie naszej wiedzy na temat przestrzennych wzorców różnorodności genetycznej w sieciach rzecznych (zadanie 2). Zrozumienie tych relacji i wzorców przestrzennych jest niezbędne do zrozumienia mechanizmów leżących u podstaw degradacji lasów łęgowych. Ponadto projekt ten ma na celu zbadanie, w jaki sposób zapory wpływają na przepływ genów i strukturę genetyczną populacji w górę i w dół rzeki zapór i ich zbiorników (zadanie 3).

Zadania 1 i 2 zostaną przeprowadzone w zlewni górnego odcinka Sanu (Bieszczady, Karpaty Wschodnie). Do zadania 3 wybrano sześć rzek pofragmentowanych przez zapory w górzystym obszarze południowo-wschodniej Polski. Wybrano sześć gatunków roślin naczyniowych, które spełniały następujące kryteria: (i) gatunki występujące powszechnie w lasach łęgowych na badanym obszarze, (ii) gatunki częste w całej zlewni, tzn. występujące równie często wzdłuż górnych, środkowych i dolnych odcinków rzek, oraz (iii) wybrane gatunki reprezentują różne strategie dyspersji. W zadaniach 1 i 2 próbki każdego z gatunków docelowych zostaną pobrane z 15 populacji równomiernie rozmieszczonych w badanej zlewni. Dla zadania 3 wybrano sześć rzek pofragmentowanych przez tamy w południowej Polsce, w tym dwie tamy z każdej z następujących klas: < 40 lat, 40-80 lat i > 80 lat.
Realizowane badania wykorzystują metody powszechnie stosowane w dziedzinie genetyki krajobrazowej (landscape genetics), m.in. analizy przestrzenne w środowisku GIS, przestrzenne modele sieci rzecznych (spatial stream-network models, SSN) oraz sekwencjonowanie nowej generacji. W zakresie metod molekularnych, wykorzystane zostaną markery ddRAD-seq, które pozwalają na celowanie w tysiące anonimowych loci w całym genomie.
Pierwszym zrealizowanym celem projektu będzie podsumowanie obecnej wiedzy i zdefiniowanie aktualnego stanu wiedzy. Oczekiwanym rezultatem tego etapu będzie artykuł przeglądowy, który zidentyfikuje luki w dotychczasowej wiedzy oraz nakreśli perspektywy przyszłego rozwoju dyscypliny. Wyniki zadań 1 i 2 mają na celu rzucenie światła na mechanizmy leżące u podstaw wzorców przestrzennych wynikających z przepływu genów w sieciach rzecznych. W zadaniu 3 chcemy zbadać izolację roślin łęgowych przez bariery. Badania dotyczące tego problemu są rzadkie, pomimo jego krytycznego znaczenia dla bioróżnorodności.

Zobacz galerię zdjęć